طرز کار منبع تغذیه سوئیچینگ
در اکثر بردهای الکترونیکی امروزی ، منبع تغذیه از نوع سوئیچینگ است .
علت این انتخاب چیست؟
در این مقاله قصد داریم به منظور آشنایی بیشتر علاقمندان با طرز کار منبع تغذیه سوئیچینگ ضمن پاسخگویی به سوالات متداول ، مزایا و معایب این نوع مدارات را تشریح کنیم.
با توجه به نوع ترانس کاهنده ولتاژ استفاده شده در این نوع از منابع تغذیه که بر خلاف منابع تغذیه خطی بجای ترانس هسته آهنی از ترانس هسته فریت یا همان ترانس چاپر استفاده میکنند علاوه برآنکه ابعاد این ترانس خیلی کوچکتر از ابعاد ترانس خطی است و حجم سیم پیچی کمتری هم دارد ، قدرت امپر دهی آن به مراتب بسیار بالاتر از ترانس های خطی است.
آرایش منبع تغذیه سوئیچینگ در بردهای مختلف متفاوت است اما بیشترین تیپ یا آرایش متداول این نوع منابع تغذیه همان آرایش فلای بک است.
علت رواج یافتن این تیپ از منبع تغذیه در تجهیزات الکترونیک آن است که ساخت منبع تغذیه سوئیچینگ فلای بک بسیار کم هزینه است ضمن آنکه شدت جریان خوبی هم در خروجی به مصرف کننده یا بار تحویل میدهد.
تشریح کار مدار منبع تغذیه سوئیچینگ ….
برای تحلیل عملکرد منبع تغذیه سوئیچینگ در ابتدا باید بگوئیم در تمام آنها در ابتدا باید از ولتاژ برق شهر یک ولتاژ یکسو شده و DC بدون ریپل ایجاد نموده سپس این ولتاژ را در داخل یک خازن الکترولیتی ولتاز بالا ( حداقل 400V) ذخیره کنیم.
در همینجا متذکر میشویم که ولتاژ ذخیره شده در این خازن بسیار خطرناک است و به هیچ عنوان نباید با دست لمس شوند.
در اکثر دستگاهها خطر برق گرفتگی بر روی مدارچاپی با یک علامت خطر مثلثی شکل با کلمه DANGER چاپ شده است.
در واقع در منبع تغذیه سوئیچینگ منطقه Hv ( ولتاژ بالا ) یعنی همان محدوه ای که به برق شهر وصل میشود بسیار خطرناک است و در راهنمای انواع تجهیزات صراحتا” قید شده است که فقط تعمیرکار مجاز می تواند نسبت به عیب یابی و تعمیر این وسیله اقدام کند.
علت نام گذاری منابع تغذیه سوئیچینگ چه بوده است؟
بعد از ذخیره این ولتاز DC در خازن 400 ولتی ، نوبت به آن میرسد این ولتاژ در سیم پیچ اولیه ترانس چاپر توسط یک قطعه کلیدزن مانند ترانزیستور ، با سرعت بالا قطع و وصل یا همان سوئیچ شود به دلیل همین قطع و وصل نام گذاری منابع تغذیه سوئیچینگ در نظر گرفته شده است.
فرکانس کلید زنی یا قطع و وصل در منبع تغذیه سوئچینگ در چه محدوده ای است؟
بسته به نوع آرایش مدار می تواند 50 کیلوهرتز به بالا باشد. آی سی سوئیچینگ هر تیپ از این نوع منابع تغذیه ، فرکانس های مختلفی را تولید میکنند که البته در کاتالوگ این آ ی سی ها اطلاعات کاملتری ارائه شده است.
خرابی های متداول منبع تغذیه سوئیچینگ کدامند؟
خازن ها از عمده ترین خرابی های منبع تغذیه سوئیچینگ هستند اما خرابی به هیچ عنوان به خازن ها و تست سرد محدود نمی شود بلکه تعمیر کار پس از شناخت کامل این منبع و طرز کار آن باید نقاط تست فرکانسی را بداند و از رو شکل موج ها خرابی ها را پیدا کند.
لازم به ذکر است در دوره آموزشی تعمیر بردهای الکترونیکی که در مجموعه ره آورد الکترونیک توسط مهندس عسگرزاده مطابق استاندارد اروپا تدریس میشود انواع توپولوژی های منیع تغذیه سوئیچینگ بطور مفصل بحث می شود. و هر کاراموز جزوه تعمیر بردهای الکترونیکی به زبان ساده را در اختیار خواهد داشت.
ابزار عیب یابی این تیپ از منابع تغذیه و روش تست آنها به چه صورت است؟
ولتمتر ، اسیلوسکوپ و اتو ترانس یا واریاک از اصلی ترین ابزارهای تست منبع تغذیه سوئیچینگ هستند.بنابراین در کلاس تعمیر بردهای الکترونیکی کاراموز باید نحوه کار با اسیلوسکوپ را بطور دقیق و کامل فرا گرفته و ضمن انجام کار عملی فراوان نقاط تست فرکانسی را براحتی پیدا کند.
آیا فقط با ولتاژگیری می توان عیب یابی منبع تغذیه سوئچینگ را انجام داد؟
به هیچ عنوان نمی توان صد در صد چنین دید و تصوری داشته باشیم که صرفا” با ولتاز گیری صحیح بتوانیم راجع به عملکرد یک منبع تغذیه سوئیچینگ صحبت کنیم. زیرا مدار اسیلاتور یا نوسان ساز در یک منبع تغذیه حتما باید تست فرکانسی زیر بار را پاس کند به عبارت ساده تر شکل موج منبع تغذیه سوئیچینگ باید دقیقا مطابق الگوهایی باشد که در دوره تعمیر بردهای الکترونیکی توضیح داده شده است.
در پایان به اطلاع میرسانیم در هر ماه جلسات توجیهی و رایگان دوره های عیب یابی و تعمیر بردهای الکترونیکی توسط مهندس عسگرزاده در کارگاه ره آورد الکترونیک برگزار میشود.
هر جلسه توجیهی یک جلسه کلاس رایگان تعمیر برد الکترونیکی بوده که در آن جلسه عیب یابی منبع تغذیه سوئیچینگ بطور کامل تشریح میشود.
لذا علاقمندان به شرکت در دوره های تعمیرات الکترونیک میتوانند با هماهنگی قبلی نسبت به ثبت نام دوره های آموزشی در مجموعه ره اورد الکترونیک اقدام نموده و یا جهت رزرو حضور خود در جلسه رایگان عیب یابی و تعمیر منبع تغذیه سوئیچنگ با شماره تلفن های دفتر تماس حاصل فرمایند.